Zeeland: zonder industrie geen kans op duurzame toekomst voor regio

Met deze dringende oproep trekken wij, samen met een brede Zeeuwse coalitie van werkgevers, werknemers, overheden, havens, onderwijs- en kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties, aan de bel in Den Haag.

“Als we de industrie in Zeeland laten verdwijnen, verliest de regio een sociaal-economisch fundament én grote kansen op het gebied van verduurzaming ”

Het realiseren en behouden van een toekomstbestendige industrie in de Schelde-Deltaregio, die van cruciaal belang is voor de regionale brede welvaart en leefomgeving, en ook voor de nationale economie en energietransitie, staat op het spel. Een brede Zeeuwse coalitie van werkgevers, werknemers, overheden, havens, onderwijs- en kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties trekt aan de bel in Den Haag voor actie. Zonder ingrijpen dreigen bedrijven en investeringen te verdwijnen, met verstrekkende gevolgen voor de werkgelegenheid, brede welvaart en de verduurzaming van de regio.

De industrie in de Zeeuwse regio levert essentiële producten, voorziet in een groot deel van de nationale energievoorziening en speelt een sleutelrol in het behalen van de klimaatdoelen. Zeeland biedt unieke kansen: het grootste waterstofcluster van de Benelux, offshore windcapaciteit, de enige Nederlandse kerncentrale en ambitieuze plannen voor groene en circulaire productie. Toch blijven cruciale investeringen momenteel uit door onzekerheid over infrastructuur, beleid en de concurrentiepositie.

Jo-Annes de Bat (Gedeputeerde Zeeland): “De huidige situatie zet niet alleen miljarden aan investeringen op het spel, maar eveneens de ambities en kansen op het gebied van verduurzaming, verbetering van milieu en leefomgeving, werkgelegenheid en daarmee de Zeeuwse economie. En dat kan de leefbaarheid in heel Zeeland onder druk zetten. Nederland kan juist enorme kansen benutten door een toekomstbestendige industrie in de regio te versterken en te behouden.”

Vier urgente knelpunten

De coalitie signaleert vier urgente problemen die de toekomst van de industrie in Zeeland bedreigen:
1.
Gebrek aan een concurrerend investeringsklimaat – Nederlandse energieprijzen liggen tot vier keer hoger dan in buurlanden, wat investeerders afschrikt. Daarnaast ontbreekt het aan een markt voor schone, lokaal geproduceerde producten en energie.
2.
Onzekerheid robuuste energie-infrastructuur – Netcongestie en vertraagde uitbreiding van het elektriciteitsnet belemmeren de transitie. Waterstof- en CO₂-infrastructuur blijven onzeker, waardoor bedrijven noodzakelijke investeringen uit- of afstellen.
3.
Trage en onzekere vergunningsprocedures – Projecten die juist bijdragen aan stikstof- en CO₂-reductie worden geremd door complexe regelgeving en bureaucratie, waardoor noodzakelijke verduurzamingsinitiatieven vastlopen.
4.
Gebrek aan consistent langetermijnbeleid en voorspelbaarheid – Voortdurend wisselend beleid en onzekerheden over regelgeving ontmoedigen bedrijven om in Nederland te investeren. Duidelijke langetermijnvisie en juridische zekerheid zijn essentieel voor de transitie.

Oproep aan de politiek

De brede maatschappelijke samenwerking van organisaties roept Den Haag op:

• Zorg voor betaalbare energie en een aantrekkelijk investeringsklimaat – Harmoniseer nettarieven met buurlanden, verlaag energiekosten door anders te investeren en stimuleer de vraag naar duurzame, lokaal geproduceerde producten om bedrijven in Nederland te houden.
• Versnel de ontwikkeling van energie-infrastructuur – Maak concrete beslissingen over de aanleg van waterstof- en CO₂-netwerken en zorg voor een snelle uitbreiding van het elektriciteitsnet om investeringen in verduurzaming niet langer te vertragen.
• Maak vergunningstrajecten werkbaar en toekomstgericht – Voorkom onnodige vertragingen bij duurzame initiatieven en creëer heldere, juridisch houdbare regels die innovatie en vergroening mogelijk maken.
• Bied langetermijnperspectief voor een duurzame industrie – Stel een duidelijke, consistente industrievisie op die investeringen in verduurzaming stimuleert en bedrijven zekerheid biedt over energieprijzen, regelgeving en infrastructuur tot ver na 2030.

De urgentie om in actie te komen is groot. Zonder maatregelen zal de neerwaartse spiraal zich volgens de coalitie voortzetten: bedrijven vertrekken, nieuwe investeringen blijven uit en Zeeland verliest zijn economische en sociale fundament. De klimaatdoelen voor 2030 zijn al buiten bereik geraakt en zonder actie komt ook 2040 in gevaar. De Voorjaarsbesluitvorming biedt een eerste kans om de noodzakelijke doorbraken te realiseren.

Maarten den Dekker (Directeur Smart Delta Resources NL): “De brede Zeeuwse coalitie staat klaar om de transitie vorm te geven, maar vraagt Den Haag om de juiste randvoorwaarden te scheppen. De politiek moet nu laten zien dat verduurzaming en een sterke industrie hand in hand kunnen gaan, ook naar de geest van de recente Clean Industrial Deal uit Brussel. Zonder actie dreigt niet alleen de industrie, maar ook de kansen voor een duurzame toekomst in Zeeland verloren te gaan.”