Uitgeschreven tekst video uitleg financien

Mijn naam is Arno Witkam, wethouder financiën. Op 4 juli praatte onze gemeenteraad over de kadernota 2025-2028. In een kadernota staat welke plannen de gemeente de komende jaren heeft en hoe die betaald worden. In deze video leg ik jullie graag uit wat hier in staat en wat dit voor onze gemeente betekent. 

Bij de kadernota kijken we kritisch naar welke keuzes we als gemeente maken en welke richting we op willen. Onze kadernota ziet er financieel niet zo goed uit. Daarover vertel ik straks meer. 

De gemeenteraad heeft het ook gehad over de jaarrekening 2023. In een jaarrekening kijken we terug naar afgelopen jaar. Wat hebben we gedaan? Hebben we alles bereikt en wat heeft dit gekost? Onze jaarrekening 2023 ziet er wel heel positief uit. Dan zou je denken dat er geen probleem is. Maar dat is niet zo, en dat leggen we graag aan u uit.

Eerst kijken we naar de kadernota 2025-2028. Alles kost geld en dat krijgen we van inwoners, bedrijven en het Rijk. Met dat geld betalen we bijvoorbeeld voor afvalinzameling, straatonderhoud en hulp aan jongeren en ouderen. Het Rijk heeft besloten dat alle gemeenten minder geld krijgen. Voor onze gemeente betekent dit circa 2,5 miljoen minder. En dat terwijl onze kosten stijgen doordat alles steeds duurder wordt, mensen ouder worden en langer thuis blijven wonen en door een toenemende vraag naar jeugdzorg. Ook klimaatverandering en duurzaamheid vragen om extra investeringen.

Omdat we minder geld krijgen én de kosten stijgen, komen we vanaf 2026 geld tekort, ongeveer 2,5 miljoen. We moeten onze jaarlijkse kosten betalen uit jaarlijkse inkomsten, zoals belastingen en geld van het Rijk. We mogen hiervoor niet onze spaarrekening, het algemeen weerstandsvermogen, gebruiken.

In de jaarrekening 2023, waarbij we terugkijken naar afgelopen jaar, zien we dat we meer geld overhouden dan we hebben uitgegeven. Dit komt vooral doordat we éénmalig extra geld van het Rijk hebben gekregen, bijvoorbeeld voor de opvang van Oekraïners. Dit geld mogen we houden, maar niet gebruiken om de jaarlijkse tekorten in de kadernota en begroting te betalen.

Eigenlijk moet je het zo zien: je hebt een flinke spaarrekening maar je mag je hypotheek of huur, die elke maand terugkomt, hier niet van betalen. Je kunt niet elke maand je spaargeld gebruiken zonder zeker te weten dat je in de toekomst extra inkomsten hebt. Dit kan risicovol zijn. Voor ons als gemeente betekent dit dat we onze jaarlijkse kosten niet met eenmalige extra’s mogen betalen. 

Welke gevolgen heeft dit allemaal nu voor ons als gemeente? Wat betekent dit voor onze gemeente? We blijven belangrijke taken uitvoeren zoals afvalinzameling en uitkeringen. Zonder extra geld van het Rijk moeten we keuzes maken: wat gaan we verminderen of stopzetten? De komende maanden en begin volgend jaar gaan we hier over nadenken. De gemeenteraad neemt uiteindelijk een besluit. Dit speelt niet alleen bij onze gemeente, maar ook bij veel andere gemeenten in Nederland.