Opvang asielzoekers

Veelgestelde vragen

Wat is de Spreidingswet?

• In één zin: de Spreidingswet bepaalt hoeveel asielzoekers iedere gemeente in Nederland moet opvangen.
• Gemeenten hebben met de Spreidingswet een wettelijke taak in de opvang van asielzoekers. Het doel van de wet is te komen tot voldoende opvangplekken en een evenwichtiger verdeling van asielzoekers over provincies en gemeenten. Deze wet is per 1 februari 2024 van kracht.
• Klik hier voor de veelgestelde vragen over de Spreidingswet

Waarom is de Spreidingswet er gekomen?

• Er is al heel lang een tekort aan opvanglocaties voor vluchtelingen. Er zijn meer én betere plekken nodig. En dan met name plekken die voor een langere periode open blijven. Het liefst meerdere jaren.
• Maar waar dan?! Op die vraag kwam steeds geen antwoord. Vooral omdat het aandragen van opvanglocaties geen verplichte taak was van een gemeente. Het hoefde dus niet. 
• Die vrijwilligheid bleek niet te werken. Er ontstond niet alleen een tekort aan opvangplekken - de opvang werd ook niet eerlijk over het land verdeeld.  Daar moet de spreidingswet verandering in brengen.

Maar het nieuwe kabinet wil de Spreidingswet toch intrekken? Kunnen we daar niet gewoon op wachten?

Tot dusver is er geen besluit genomen over het intrekken van de Spreidingswet. Dit betekent dat wij een taakstelling hebben en de huidige wetgeving moeten respecteren. Wanneer wij dit niet doen lopen wij het risico een aanwijzing opgelegd te krijgen door het Ministerie.

Wat houdt noodopvang in?

Noodopvanglocaties zijn tijdelijke opvanglocaties van het COA met vaak een lager kwaliteits- en voorzieningenniveau. Dit zijn bijvoorbeeld evenementenhallen, leegstaande kantoren, recreatiewoningen, schepen of tijdelijke paviljoens. In de noodopvanglocaties kan niet dezelfde opvang geboden worden als in reguliere locaties. Bewoners hebben vaak minder privacy, geen gelegenheid om zelf te koken en minder zinvolle dagbesteding. Daarom is het streven dat bewoners zo kort mogelijk op deze locaties verblijven. Noodopvang is nodig als reguliere asielzoekerscentra vol zitten.
In de gemeente Borsele gaat het om een noodopvangvoorziening voor de duur van 13 maanden.
 

Waarom zijn de asielzoekerscentra zo vol?

Een belangrijke reden is dat er in de asielzoekerscentra veel statushouders wonen. Dat zijn mensen die al een verblijfsvergunning hebben gekregen. Zij moeten eigenlijk naar een huurwoning toe. Maar er zijn te weinig huurwoningen in Nederland. Daarom blijven zij langer in het asielzoekerscentrum en is er geen plaats voor nieuwe mensen.

Wat is het verschil tussen noodopvang en crisisnoodopvang?

• Crisisnoodopvang is korte opvang in ruimtes die de overheid meestal inzet bij een ramp of crisis. De locaties worden geregeld door gemeenten en veiligheidsregio’s.
• Gemeenten voeren op deze locatie zelf het dagelijkse beheer, soms in samenwerking met derde partijen. Het COA vervult een ondersteunende rol. 
• In de gemeente Borsele zal sprake zijn van noodopvang en niet van crisisnoodopvang.

Wanneer ben je een vluchteling?

Je bent een vluchteling wanneer je uit je eigen land vlucht voor oorlog, geweld of vervolging vanwege godsdienst, politieke overtuiging, seksuele geaardheid of wanneer je behoort tot een bepaalde sociale groep. Meer weten? Ga naar veelgestelde vragen over vluchtelingen: UNHCR Nederland

Wat is de omschrijving van asielzoeker, statushouder, AMV’er, Oekraïense ontheemden?

• Asielzoekers: vluchtelingen zonder verblijfsvergunning. De asielzoeker mag in Nederland blijven zolang de asielprocedure duurt. 
• Statushouders: een asielzoeker die erkend is als vluchteling en een ‘status’ heeft gekregen. Hij/zij mag in Nederland blijven. Een ander woord voor statushouder is vergunninghouder. 
• AMV’ers: alleenstaande minderjarige vreemdelingen (jonger dan 18 jaar). Er zijn AMV’ers die asielzoeker zijn (zij zitten in de procedure) en AMV’ers die statushouders zijn (zij zijn in het bezit van een verblijfsstatus).
• Oekraïense ontheemden: Oekraïners die voor de oorlog uit Oekraïne gevlucht is en in Nederland tijdelijke bescherming heeft tot maart 2026.

Is er al een locatie voor de noodopvang?

De gemeente Borsele onderzoekt i.s.m. het COA diverse locaties. Uitgangspunt is om de noodopvang op één locatie te realiseren.

Wat is het COA?

Het COA is het Centraal Orgaan opvang asielzoekers. Deze organisatie zorgt voor de opvang van vluchtelingen in Nederland. Het COA moet een vluchteling onderdak geven vanaf het moment dat deze asiel aanvraagt. De wet COA bepaalt dat het COA onderdak moet blijven geven totdat de asielzoeker een verblijfsvergunning krijgt. Of totdat deze Nederland moet verlaten.

Vanaf wanneer worden de mensen in de gemeente Borsele opgevangen?

Door de minister is een nooduitvraag gedaan. Dat betekent dat er met spoed gezocht wordt naar noodopvangplekken. Deze plekken moet dus zo spoedig mogelijk gerealiseerd worden, bij voorkeur vanaf 1 januari 2025.

Kunnen de inwoners nog meedenken over mogelijke locaties?

De nood is hoog, dus de realisatie moet op korte termijn gebeuren. Snelle besluitvorming is hier noodzakelijk en dat maakt de mogelijkheden tot participatie beperkt. We houden bij de locatiekeuze rekening met verschillende aspecten. De locatie moet gelegen zijn op een plek met een beperkte hinder voor de omgeving, de locatie moet komen waar er voorzieningen voorhanden zijn en we kijken ook naar de draagkracht van onze dorpen. Daarnaast moet de grond beschikbaar zijn en moeten er ruimtelijke mogelijkheden zijn. Dat maakt de keuze beperkt. Zodra het college een besluit heeft genomen over een mogelijke locatie, worden de omwonenden geïnformeerd over het verdere proces.

Hoe lang is de noodopvang?

De noodopvang is voor de duur van 13 maanden. 

Wat gebeurt er na die periode met die mensen?

Als er nog geen andere oplossing is voor die mensen, dan zullen zij worden ondergebracht in een andere gemeente die dan noodopvang biedt.

Wat gebeurt er na die periode met de locatie?

Dat is nu nog niet bekend.

Hoeveel mensen komen er in de noodopvang?

Maximaal 100.

Wat voor vluchtelingen komen er in de noodopvang?

Dat is voor ons onbekend en daar hebben wij als gemeente geen invloed op. Dat is volledig de verantwoordelijkheid van de exploitant, het COA. Het COA maakt zelf geen onderscheid in doelgroepen. Op de website van het COA staat hierover het volgende: “Doelgroepbeperking in de ene gemeente heeft effect op de samenstelling van bewoners in een andere gemeente. Onze ervaring is dat een evenwichtige samenstelling met verschillende doelgroepen de leefbaarheid op alle locaties vergroot. Het COA maakt daarom geen onderscheid in de bewonerssamenstelling op opvanglocaties en verdeelt verschillende groepen evenredig.”

Wie is verantwoordelijk voor de bouw en exploitatie van de noodopvang?

Het COA.

Waarom biedt Borsele noodopvang aan?

o    Het is een feit dat opvang nodig is en dat er nu eenmaal onvoldoende locaties zijn. En iedere gemeente is verplicht een bijdrage te leveren. De gemeente Borsele heeft tot op heden niet aan de opgave om asielzoekers op te vangen voldaan.
o    Door noodopvang te bieden worden we gecompenseerd in de noodzaak om langdurige/duurzame opvang voor vluchtelingen te realiseren. Gezien aard en schaal van de meeste kernen in de gemeente Borsele werd dat een lastige opgave, maar het was wel een verplichting. Door het bieden van de noodopvang gedurende een bepaalde tijd, hoeven we, voor de huidige periode van de spreidingswet, niet meer aan deze opgave te voldoen.