Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb)

Welke bouwwerken zijn gevolgklasse 1 bouwwerken?

In het Besluit bouwwerken leefomgeving is bepaald welke gevallen nieuwbouw bouwwerken (vanaf 1 januari 2024) onder gevolgklasse 1 vallen:

1. Vrijstaande eengezinswoningen, twee-onder-een-kapwoningen en rijtjeswoningen, inclusief eventuele garages en andere soorten aanbouwen. Voorwaarde is dat deze woningen op de grond staan en niet op een ander bouwwerk of op een andere woning worden gebouwd. Appartementen zijn dus uitgesloten van gevolgklasse 1. Ook woningen bedoeld voor kamergewijze verhuur, zoals studentenhuizen, en zorgwoningen vallen niet onder gevolgklasse 1.
2. Woonboten en andere drijvende woningen.
3. Vakantiehuisjes en andere vakantieverblijven die rechtstreeks  op de grond staan. Vakantieappartementen en hotels zijn uitgesloten.
4. Bedrijfshallen en fabriekspanden van maximaal twee verdiepingen. Het gaat dan bijvoorbeeld om hallen bedoeld voor opslag of productie, inclusief een kantoor of kantine, magazijnen, kassen en dergelijke. Kantoorgebouwen en winkelpanden vallen niet onder gevolgklasse 1.
5. Opslagruimten, magazijnen en andere bouwwerken vallend onder punt 4 van maximaal twee verdiepingen die gebouwd worden bij kantoren en winkels.
6. Bruggen voor langzaam verkeer zoals fietsers en voetgangers, met een overspanning van maximaal 20 meter over wegen en spoor- en waterwegen. Worden de bruggen gebouwd over provinciale wegen of rijkswegen dan vallen ze niet over gevolgklasse 1.
7. Overige bovengrondse bouwwerken die geen gebouw zijn, bedoeld voor wegen (geen viaducten en dergelijke), vaarwegen, stroomvoorziening als ze niet hoger is dan 20 meter. Denk aan kleine zendmasten, antennes, keermuren, walmuren, kademuren, gemalen of kleine windmolens. Waterkerende constructies (zoals stuwen en sluizen) vallen er niet onder.

Uitzonderingen:

Nieuwe bouwwerken of verbouw van bouwwerken valt niet in gevolgklasse 1 als:

• Het (voorbeschermde) monumenten zijn. Dit geldt zowel voor rijksmonumenten als voor monumenten die door de gemeente of de provincie zijn aangewezen. Of een bepaald bouwwerk een monument is, kunt u vinden in het Rijksmonumentenregister of navragen bij de gemeente.
• Er een melding brandveilig gebruik verplicht is. Een melding brandveilig gebruik is bijvoorbeeld verplicht voor bedrijfspanden bedoeld voor meer dan 150 personen.
• Er in het bouwwerk milieubelastende activiteiten plaatsvinden waar een vergunning voor nodig is. Of een vergunning nodig is, is geregeld in het Besluit activiteiten leefomgeving.
• Er een gelijkwaardige oplossing is toegepast voor de constructieve veiligheid of de brandveiligheid. Dit wil zeggen dat er een oplossing is gekozen die niet standaard in de bouwregelgeving wordt genoemd.
• Er is gebruikgemaakt van NEN 6060 of NEN 6079 bij het bepalen van de gebruiksoppervlakte van een brandcompartiment.

Hoe werkt het?

Wilt u gaan bouwen? Dan moet u rekening houden met eisen vanuit de Wet kwaliteitsborging bouwen (Wkb). Neem daarvoor de volgende stappen, voordat u begint met bouwen: 

Stap 1

U zoekt een architect, adviseur of aannemer om samen uw bouwplannen uit te voeren. Of misschien gaat u zelf bouwen. In alle gevallen is het van belang dat u eerst nagaat of u een omgevingsvergunning nodig heeft voor uw bouwplan.
Dat kan via het Omgevingsloket. 

Stap 2

Als u een omgevingsvergunning nodig heeft, moet u aangeven hoe uw bouwplan eruitziet en waar u het uiteindelijke bouwwerk voor wilt gebruiken. De gemeente toetst uw plannen aan het Omgevingsplan en kijkt of het binnen de omgeving past. Dit heet de Omgevingsplanactiviteit. 
Het kan dus zijn dat u voor uw bouwwerken zowel een omgevingsvergunning voor de Omgevingsplanactiviteit nodig hebt,  als een bouwmelding in het kader van de Wkb (zie stap 3). 
Indien uw bouwplan niet onder gevolgklasse 1 valt is het mogelijk dat u een omgevingsvergunning nodig heeft voor de Omgevingsplanactiviteit en een omgevingsvergunning voor de Bouwactiviteit.

Stap 3

Als uw bouwplan valt onder de zogeheten gevolgklasse 1, dan moet u voor u kunt gaan bouwen een onafhankelijke kwaliteitsborger inschakelen. Deze kwaliteitsborger kijkt of uw bouwplan aan de regels voldoet. 

De kwaliteitsborger legt vast wat de risico’s zijn en welke maatregelen moeten worden genomen om te zorgen dat uw bouwplan uiteindelijk aan de regels voldoet. U kunt een kwaliteitsborger vinden op Register | Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw (tlokb.nl). 

Bij gevolgklasse 1 moet u denken aan nieuwbouw woningen en eenvoudige bedrijfsgebouwen. Of uw bouwproject onder gevolgklasse 1 valt, kunt u ook via het Omgevingsloket nagaan. 

De kwaliteitsborger maakt een risicobeoordeling en legt controlemaatregelen vast in een zogenoemd borgingsplan. De kwaliteitsborger moet bij de risicobeoordeling en het borgingsplan rekening houden met zogenoemde bijzondere lokale omstandigheden. 
Hier leest u meer over de lokale omstandigheden die mogelijk een rol spelen bij uw project. Let op, de lijst is niet uitputtend, het kan zijn dat er op een specifieke locatie nog andere specifieke lokale omstandigheden een rol spelen. 

• Wisselende draagkracht ondergrond en aanwezigheid van zandlagen Veiligheidscontouren nabij een dijk
• Materialen in de bodem
• Bouwen nabij monument of bouwval
• Bodemwarmte interferentie zone
• Geluid, gevel geluidwerend
• Hoogspanningsmasten, leidingen en veiligheidscontouren van de leidingen
• Capaciteit bluswatervoorzieningen
•  Bodemverontreiniging

Met het borgingsplan moet u, uw architect, adviseur of aannemer, via het Omgevingsloket een Melding bouwactiviteit doen bij de gemeente. Bij de melding geeft u ook aan welke kwaliteitsborger u heeft gecontracteerd. 

Let op!

De Melding bouwactiviteit moet uiterlijk 4 weken voor u met de bouw start bij uw gemeente binnen zijn. Tijdens het bouwen of verbouwen zal de kwaliteitsborger de bouw controleren. De kwaliteitsborger kijkt of alles volgens de bouwtechnische regels verloopt. Als eventuele afwijkingen zijn aangepast, het bouwproject klaar is én aan alle regels voldoet, stelt de kwaliteitsborger een verklaring op en dient dit in via het Omgevingsloket.

Stap 4

Minimaal 2 dagen voor de start van de bouwwerkzaamheden moet u de gemeente informeren dat u gaat starten met bouwen. Hiervoor doet u een Melding ‘Start bouwwerkzaamheden’ via het Omgevingsloket. 
 

Let op: dit is een andere melding dan de Melding ‘Bouwactiviteit’. 

Stap 6

Als het bouwproject klaar is en aan de regels voldoet, stelt de kwaliteitsborger een verklaring op. Deze verklaring stuurt u samen met het dossier dat de aannemer heeft gemaakt als gereedmelding naar de gemeente.

Stap 7

Twee weken na de Gereedmelding mag u het nieuwe bouwwerk in gebruik nemen.

Kosten

De gemeente mag geen leges in rekening brengen voor de behandeling van de meldingen. De kosten voor de kwaliteitsborger worden betaald door de initiatiefnemer/opdrachtgever.